Çocukların gelişimini desteklemenin önemli bir parçası da onları duygularını tanımaya, anlamaya ve ifade etmeye teşvik etmektir. Bu onların ruh sağlığı, davranışları, akademik başarıları ve yaşamları boyunca öğrenme motivasyonu üzerinde olumlu bir etkiye sahip olacaktır. Çocuğum duygularını ifade edemiyor diyorsanız uygun bir şekilde buna çözüm getirmek için uzmanlar tarafından dile getirilen bazı yöntemlere göz atabilirsiniz. Uzman bir psikolog tarafından destek alabilirsiniz. Duygularını uygun şekilde ifade etmeyi öğretmek için gereken bilgileri paylaşarak aynı zamanda neden çocuğun hissetlerini ifade etmekte zorlandığını ifade edeceğiz. Duyguları sözlü olarak ifade edememek çeşitli etkenler sebebi ile zor olabilir. Çocuklar iki yaşına dek sahiplenici bir tavırda olurlar ve özellikle sevdikleri insanlar, oyuncaklar hakkında bunu gösterebilirler. Bu durumda bağırmak ve bir şeyler fırlatmak iletişim becerilerinin henüz gelişmemiş olması nedeni ile görülebilir. Üç yaşında ise çocuklar kendisini daha fazla ifade etmek için iletişimi geliştirmiş olsa da ani ruh hali değişimleri ve aşırı ifade biçimleri gösterebilirler. Çocuklar beş yaşına dek kendisini çoğunlukla ifade edebilir veya çeşitli davranışlar aracılığı ile bunu belli edebilirler. Fakat bazı durumlarda çocuklar büyüdükçe bunu yapmakta zorluk çekebilir veya ilerleme kaydedemeyebilirler.
Çocuklarda Kendini İfade Edememe
Bazı çocuklar duygularından bahsetmek yerine bazı davranışlarda bulunabilirler. Bu davranışlar çocuklarda kendini ifade edememe şeklinde bu görünümlerde karşınıza çıkabilir;
- Sık sık ağlama ve öfke nöbetleri geçirme
- Vurmak, ısırmak veya bir şeyler fırlatarak agresif patlamalar yaşama
- Küçük sorunlar için uzun süren endişe davranışları
- Hızlı sinirlenme
- Ani enerji patlamaları ve aşırı heyecan
Bu gibi davranışlar iletişim problemleri, gelişim sorunları ve otizm gibi bilişsel rahatsızlıkların habercisi olabilir. Duygusal gelişim karmaşık bir süreç olmakla birlikte başlangıçta kendisini gözyaşı veya öfke şeklinde gösterebilir. Hangi durumlarda kişi hangi davranışları gösterir bunları öğrenmek çocuğun karşısındakinin nasıl hissettiğini anlamasını kolaylaştırabilir. Aynı zamanda hangi duygular sonucunda hangi davranışların sergilendiği konusunda yol gösterici olur. Çocukların bunu yapma yeteneği zamanla gelişir ve bazı uygulamalar ile duyguları tanımlamayı doğru şekilde öğretebilirsiniz.
Çocuğumun Duygularını İfade Etmesine Nasıl Yardımcı Olabilirim?
Çocuklar ile çalışan ya da ilgilenen tüm kişilerin çocuğun kendisini ifade edebilmesinde rolü bulunur. Bu kişiler çocukların rol modeli olmakla birlikte olaylarla başa çıkmasında ve hislerini sesli bir şekilde ifade etmesinde yardımcı olabilir. Çocuklarda kendini ifade edememe problemi çözümü için bu yolları deneyebilirsiniz;
- Başkalarına karşı empatik ve destekleyici davranma
- İyi bir zihinsel sağlığa sahip olma
- Kendini sıklıkla ifade ederek pratik yapmasına yardımcı olma
- Olumlu ve istikrarlı ilişkiler sürdürme
- Sorunlarını konuşarak çözme
- Çocuğa kendini ifade etme özgürlüğü verme
- Olaylar karşısında çocuk ile istişare yapma
- Oyun ve çizim gibi etkinlikler ile kendini ifade etmesinde aracı kullanma
- Müzik dinlemek, banyo yapmak ve yalnız kalmak gibi durumlar ile başa çıkma stratejilerini öğretebilirsiniz.