KONU BAŞLIKLARI
•NEDİR
• BELİRTİLERİ
• RİSK FAKTÖRLERİ
• BULGULAR
• NASIL BELİRLENİR
• TEDAVİ YÖNTEMLERİ
• NASIL ÖNLEYEBİLİRİZ
NEDİR
• Gebelik dönemi kadın yaşamında fizyolojik, ruhsal ve sosyal değişimlerin yaşandığı bir dönemdir. Perinatal dönemde sık görülen, anne ve bebek için önemli bir psikiyatrik hastalıktır. (Perinatal dönem Dünya Sağlık Örgütü’ne göre 21. gebelik haftası ile doğumdan sonraki bir aylık dönemi kapsamaktadır.)
• Doğum yapan kadınlarda, yüzde 85’e varan oranda doğum sonrasında ruhsal dalgalanma gözlenebilir. Doğum sonrası hüzün tablosu beklenen, anormal olmayan bir ruhsal sıkıntıdır. Tedavisiz iki hafta içinde düzelir. Bu belirtilerin iki haftadan daha uzun sürmesi halinde, özellikle doğumdan sonraki ilk üç ay içinde ortaya çıkan depresyon tablosu postpartum depresyon olarak adlandırılır.
• Genellikle doğumdan sonraki 2-8. haftalar içinde başlar ve en az 2 hafta en çok 1 yıl kadar sürer. Tedavi görmeyen kadınlarda 3 ay 1 yıl arasında kendiliğinden düzelir.
BELİRTİLERİ
• Uyku düzeninde bozulma (aşırı uyuma ya da uykusuzluk)
• Bebeğe veya kendine zarar verme düşünceleri
• Enerji kaybı ve bitkinlik
• Sürekli üzüntü ve ağlama isteği
• Özgüven kaybı, suçluluk ve değersizlik hissi
• Konsantrasyon eksikliği• Hafıza kaybı
RİSK FAKTÖRLERİ
• Daha önce depresyon öyküsü
• Hormonal değişiklikler
• Beklenmedik yaşamsal olaylar (ölüm vs.)
• Planlanmamış gebelikler
• Sosyal destek eksikliği
• Evlilikte sorunlar veya maddi zorluklar
• Bebeğin özel bakım gereksinimi
BULGULARI
◦ Ailesine karşı sevgisizlik ve bebeğine karşı zıt duygular daha ön plandadır.
◦ Duygudurumun depresif olması,
◦ Aktivitelere ilginin azlığı,
◦ İştah değişikliği,
◦ Yorgunluk,
◦ Uyku bozuklukları,
◦ Çocuğun bakımında güçlükler,
◦ Suçluluk hissi,
◦ Kendine güven azlığı,
◦ Konsantrasyon güçlüğü,
◦ Psikomotor retardasyon ya da ajitasyon
◦ İntihar düşünceleri.
◦ Halüsinasyon
NASIL BELİRLENİR
• Edinburg Postpartum Depresyon Ölçeği
• Örnek birkaç sorusu:
• Son 7 gün içinde;
• 1) Gülebiliyor ve olayların komik tarafını görebiliyorum.
• 2) Geleceğe hevesle bakıyorum.
• 3) Nedensiz yere kendimi sıkıntılı ya da endişeli hissediyorum.
• 4) Kendime zarar verme düşüncesinin aklıma geldiği oldu.
• 5) Her şey giderek sırtıma yükleniyor.
• Her zaman, sık sık, bazen, hiç olarak değerlendirmeleri istenir
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
• Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi (BDT), aile terapisi
• İlaç Tedavisi: Antidepresanlar (doktor kontrolünde)
• Destek Grupları: Diğer annelerle paylaşım ve dayanışma
• Yaşam Tarzı Düzenlemeleri: Uyku düzeni, egzersiz, beslenme
NASIL ÖNLEYEBİLİRİZ
• Doğum öncesi ve sonrası psikolojik destek almak
• Aile ve arkadaşlardan yardım istemek
• Annelik rolüne adaptasyon için eğitim programlarına katılmak
• Stres yönetimi tekniklerini öğrenmek
Sena Nur BİLGİN
