Mükemmmelliyetçilik Nedir?
Yapılması gereken her şeyin kusursuz olmasını istemek ve bunun için kişinin kendi dahil her kaynağı harcamasına meyilli olmasına denir.
Mükemmelliyetçilik çoğumuzda görülen ‘en iyi sonucu elde etme’ arzusu ile aynı değildir. Çünkü mükemmeliyetçilik en iyi olmayı istemenin yanı sıra ondan daha iyisinin de yapılmamasının istenmesini içerir.
Mükemmelliyetçilik, tatmin olma ve uyum için gerekli olsa da bir çok fiziksel ve psikolojik problemin sebebi olabilmektedir.
Uyumlu (Normal) Mükemmeliyetçi Kişiler
- Tatmin olma ya da haz alma yetisine sahiptirler.
- Duruma göre değişebilen standartları vardır.
- Sakindirler ve dikkatlice eylemde bulunurlar.
- Genelde işlerini zamanında bitirirler.
- Pozitif geri bildirim elde etmeye yönelik motivasyona sahiptirler.
- Başarısızlık ve hayal kırıklıkları yaşasalar da tekrar çaba gösterebilirler.
Uyumlu (Normal) Olmayan Mükemmeliyetçi Kişiler
- Çalışmalardan haz almazlar ve tatmin olmazlar.
- Gerçekçi olmayan ve çok yüksek standartları vardır
- Eylemlere yönelik sinirlilik ve endişe duyarlar.
- İşlerinin zamanında bitirilemesinde çoğu zaman engellenme yaşarlar.
- Başarısızlıkla ilgili kendilerine yönelik sert eleştirlerde bulunurlar.
- Yaptıkları mükemmel değilse başarısızlık olarak değerlendirirler.
Mükemmelliyetçilik Belirtileri
- Hata yaptığınızda kendinize aşırı yükleniyor ve en ufak bir başarısızlıkta kendinizi değersiz görüyorsanız…
- Başarılarınızdan çok başarısızlıklarınıza odaklanmaya eğilimliyseniz…
- Çoğunlukla yeterince iyi olmadığınızı düşünüyorsanız…
- Tüm işleri en iyi şekilde yapmanız gerektiğini düşünüyorsanız…
- En iyiye odaklanma nedeniyle işleri zamanında bitirme sorunu yaşıyorsanız…
- Yaptıklarınızla ilgili tatmin olmuyorsanız…
Mükemmelliyetçiliğin Beraberinde Getirdiği Sorunlar
Sosyal Problemler: Başkalarının ancak siz mükemmel olursanız size değer vereceklerini düşünmek…
Yeme bozuklukları: Aşırı yüksek beklentiler içine girilmesi sonucu bedeni ile ilgili eleştiriler…
Fiziksel Sorunlar: Mükemmelliyetçi kişilerin baş ağrısı, mide sorunları ve tükenmişlik sorunu yaşadıkları gözlemlenebiliyor.
Mükemmeliyetçiliği Azaltmak İçin Neler Yapılabilir?
- Kendinizden aşırı beklentiler içinde olmanızın olumsuz sonuçlarını çıkartın.
- Standartlarınızı gevşetmeye çalışın
- Hataları kabul etmek için kendinizi zorlayın ve hatta kendinizi ödüllendirin.
- Hataya odaklanmak yerine işi yaparken atılan adımların farkına varın ve hataların gelişime yardım ettiğini düşünün.
- Mükemmel ve zamanında olması gerektiğini düşündüğünüz şeyleri ertelemeye çalışın.
Mükemmelliyetçiliği Anlamak
Toplumda yüksek standartlara önem verilmesi, ailelerin çocuklarından mükemmel olmalarını beklemesi gibi durumlar, insanların sürekli yüksek performans sergileme gereği ve baskılarına maruz kalmasına neden olabiliyor. Bazılarımız kendi kapasitemizin ve sınırlılıklarımızın farkında olsak da, bazılarımız sadece en iyiye odaklanıyor ve ve hata yapmanın olağan olduğunu kabul etmiyoruz. Ancak hataların kabul edilmemesi, kendine güvensizliği ve suçluluk duygusunu tetikleyebiliyor. Bu nedenle mükemmeliyetçiliğin en iyi şekilde anlaşılmasının ve gerektiğinde yardım alınmasının lazım olduğunu kavramak önemlidir.
Sinem Yakar
