NLP (Neuro Lingiustic Programming), beyin dil programlaması demektir. Metot, Richard Bandler ve John Grinder tarafından 1975’te ortaya atılmıştır. Amerikan psikologlar, The Structure of Magic I kitabında tekniği tanıtmıştır. Bilimselliği tartışmalı olan yöntem, nörolojik kodlamalarla psikolojik sorunların çözülebileceğini savunur.
Nöronlar, uyaranların algılanmasında ve doğru tepki oluşturulmasında etkindir. Algılama hassasiyeti çeşitli kabuller yaratır. Psikolojik sorunların temelinde algı hataları bulunabilir. Düşünce ve telkin arasındaki bağlantı, nörolojik kodlar oluşturur. Teknik, yanlış kabullerin giderilmesi için zihinsel ve dilsel değişimler öngörür.
NLP ile Neler Yapılabilir?
NLP ne işe yarar sorusunun ilk yanıtı, davranışları makul duruma getirmektir. Saplantılı düşüncelerden kurtulmak ve doğru çıkarımlarla adım atabilmek kolaylaşır. Uygulamanın 3 temeli, etkiler konusunda açıklayıcı olabilir. NLP uygulamasının temelleri şöyledir:
Nöro: Beyindeki sinir ağlarını ifade eder. Duygu, düşünce ve deneyimler sinir ağlarında depolanır. Beynin karar mekanizması mevcut verilere dayanır. Nörolinguistik programlama, 5 duyuyla edinilmiş tecrübelere odaklanır.
Linguistik: Dilbilim anlamına gelir. Lisan ögeleriyle beyin ve davranışların ilişkili olduğu düşünülür. Dilsel aktivitenin psikolojiyle bağlantısı, telkin metotlarına önem kazandırır.
Programlama: Nörolinguistik gözlemlerin fiile geçtiği aşamadır. İnsanların hayat koşulları, problemleri ve beklentileri farklıdır. Nörolinguistik verilerle çözüm oluşturulur. Sürecin devamlılık kazanmasına programlama denir.
Tekniğin uygulama alanı geniştir. Spor müsabakalarından veya akademik süreçlerden önce konsantrasyonu artırmak yaygın etkidir. Değiştirilmek istenen huyların düzeltilmesinde, travmatik olayların etkisini azaltmakta işlevseldir. Nörolinguistik programlama, kaygı bozukluğu ve depresyon tedavisinde de kullanılabilir.
NLP Nasıl Uygulanır?
Uygulama, şikayet analiziyle başlar. Tutum ve davranışları etkileyen faktörler değerlendirilir. Tümevarım metoduyla, küçük etkilerin büyük sonuçları saptanır. Şikayetler sık tekrarlayan hatalı söz ve tutumlardan kaynaklanabilir. Teknik, sonucundan beslenen hatalı yaklaşımların giderilmesiyle uygulanır.
Nörolinguistik kodlama, konuşma terapisinin yol haritasıdır. Süreç, iletişim odaklı gelişir. Yaygın NLP teknikleri şunlardır:
Tersine Çevirme: Baş edilemeyen sorunlar ve sebepleri bulunur. Kötü deneyimlerin zihinde yaşatılması, derin etkiler oluşturabilir. Tersine çevirme, sorunu çözecek hallerin gerçekleşme ihtimaline odaklanır. Ulaşılmak istenen noktayı simgeleyen bir kare düşünülür. Bu görsel, belli aralıklarla anımsanır. Çözümün mümkün olduğu inancı umut verir.
Telkin: Söyleyerek tekrarlama anlamındaki metot, davranışları kelimelerle yönetir. Devamlı söylenen şeylerin zihinsel farkındalığa dönüşmesi muhtemeldir. Hayat şartlarına göre telkin metotları değişir. “Ben başarılıyım”, “Sigaraya ihtiyacım yok”, “Kaygılanmıyorum” benzeri telkinler uygulanabilir.
Hayal Etme: Metotların temelinde hayal bulunur. Gerçekleşmesi istenen şeyler zihinde canlandırılır. Tersine çevirme ile hayal etmenin farkı, hareket algısıdır. Tersine çevirme, zamandan soyutlanmış bir fotoğraf karesinin canlandırılmasına dayanır. Hayaller, hareketli bir bağlamda varlık gösterir. Arzu edilen şeyleri yaşadığını düşünmek, devamlı olması halinde kötü hisleri azaltabilir.
Metotların uygulanmasında uzman talimatları belirleyicidir. NLP, psikolog ve psikiyatristler tarafından sunulabilen bir hizmettir.
