Uyku Eğitimi Nedir? : Bebeğin ihtiyacı kadar uyuma ve uykuya dalma sürecinde yardımcı olmak için destekleyici eğitimdir.
Uyku Eğitiminin Amacı: Bebeğin kendi kendine uykuya dalmasını sağlamak. Kaliteli uyku sürecini desteklemek.
Uyku İhtiyacının Karşılandığı Nasıl Anlaşılır? : Bebek sağlıklı büyüyüp, yaşıtlarıyla aynı gelişim özelliklerini gösteriyorsa.
Vücudu dinlenip zinde kalkıyorsa. Yeterli uyku beyin hücrelerini yeniler. Bebek uyku ihtiyacını karşıladığında yaptığı şeyleri isteyerek yapmaya ve öğrenmeye istekli olmaya başlar. Yaptığı/Uğraştığı işe karşı dikkati artar. Beslenmeye isteklidir. Mutludur.
Uyku Düzenini Bozan Durumlar: Hastalık Mizaç olarak huysuz bebek Hiperaktif bebek Bebek yer değişikliği yaşadığında mutsuz olur. Mineral eksikliği(magnezyum, çinko), Diş çıkarma, Tuvalet eğitimi Duygusal ihtiyaçlar
Yaşa Göre Uyku İhtiyacı
- İlk Aylar(0-4 Ay): 20 saat
- 4-6 Ay: 16-14 saat
- 1 Yaş: 13-15 saat
- 2 Yaş ve Sonrası: 13-14 saat
- 5 Yaş: 11-13 saat
- Okul Çağı(6 yaş ve üstü): 10 saat
Uyku Düzeni İçin Yapılması Gerekenler: Bebek her ağladığında kucağa alınmamalıdır. Bebeğin sabit bir yatma saati olmalıdır.(4-6 aydan sonra) Uyku öncesi banyo, ninni, kitap okuma çalışmaları yapılmalı Gürültüden uzak, sıcak ortam olmalı Karanlıkta uyutulmalı Yatak çok sıcak olmamalı Yorgan ince olmamalı Soğukta tulum giydirilmeli Beslenme saati geldi diye bebek uyandırılmamalı, bebek uyandığı zaman emzirilmeli ya da maması verilmelidir.(4-6 ay) Bebek uyurken yan yatırmak önemli.
Uyku Eğitimi Yöntemleri
- Sallanarak Uyumaya Alışmış Bebek: Her gün daha az sallanmaya alıştırmak (Sallama süresini kısaltmak)
- Yerine Koyma Yöntemi: Emerek uyumaya alışan bebeğin emmek yerine kullanılan oyuncak, biberon verilip emme durumunun süresi kısaltılmış olur.(2 yaşından sonra uygulanır)
- Kayıtsız Kalma Yöntemi: Müdahale etmeme yöntemi kullanılır. Kucağa alınmadan susturulmaya çalışılmalı, uyutulmaya çalışılmalıdır.
- Rutin Oluşturma Yöntemi: Banyo yaptırmak, kitap okumak, yatağa yatırmak, kendi oynamasını sağlamak, karanlıkta uyumasını sağlamak vb.
- Zaman Aralıklı Uyku Yöntemi: 7.aydan sonra uyku saati geldiğinde yatağa bırakılıp 5-10-15 dk aralıklarla yanına gidilir ve sırtı sıvazlanır, konuşulur, uyuması sağlanır.
- Sandalye Metodu: Sandalye ilk gün bebeğin yatağının yanına koyulur ve sandalyeye oturulur. Her geçen gün sandalye beşikten uzaklaştırılır. Böylelikle bebeğin yanından yavaş yavaş uzaklaşarak kendi kendine uyuması sağlanır.
- Kucağa Al-Yatağa Koy: Kucağa alıp sakinleştirilip yatağa koyulur. Diş çıkarma, tatil, tuvalet eğitimi vb. durumlarda uyku eğitimine ara verilebilir. Sonradan tekrar başlanır. 4 yaşa kadar uyku eğitimi kazandırılmalıdır.
Gece Terörü: Aniden korkuyla kalkma, ağlama, bağırma, inilti, terleme gibi olaylar yaşanır. Bu hareketleri yaparken hatırlamaz. Nefes alış-verişi hızlanır. 18 ay-6 yaş arasında daha fazla görülür. Sabah dünle ilgili soru sorunca hatırlamaz. Uykuya daldıktan 1-2 saat sonra ortaya çıkar.
Gece Terörü Sebebi:
- Solunum Sorunu: Ateşli hastalık Astım
- Travma: Ölüm Boşanma Şiddet Kaygılı Çocuk Kavga Ortamı
- Alt Islatma
- Zihinsel Gerilik
- İstismara Uğrama
- Anne Depresyonu
Uyku Bozukluğu: Uyurgezerlik, Diş sıkma, Altına kaçırma
Uyku Bozukluğu Neye Sebep Olur? : Davranış bozukluğu oluşur.(Parmak emme, tırnak yeme, alt ıslatma, sinir) Fiziksel sakarlık(Bardağı düşürme, tökezleme) Depresyon
Uyku Terörü İçin Alınacak Önlemler: Altta yatan sebep araştırılmalıdır. Teknolojik aletler odada bulundurulmamalıdır. Oda güvenilir olmalıdır.
Bebeklerde Uyku Pozisyonu: En güvenli uyku pozisyonu sırt üstü yatırmaktır. Spor yapan insanlar diyafram kasını çalıştırmak için efor kapasitesini arttırmaya çalışır. Vücutta en yorulmaz kas diyafram kasıdır. Diyafram kasını kullandığımızda göğüste inme-kalkma hareketi olmaz, karında inme-kalkma hareketi görülür. Bebeklerde soluk alıp verme göğüste değil karnın şişmesi ve inmesi ile meydana gelir. Bebeklerde göğüste inip kalkma oluyorsa o bebek zor şekilde nefes alıyor demektir. Bebeği yüz üstü yatırdığınızda burunda tıkanıklık oluşur ve bebek soluk alıp verirken zorlanmaya başlıyor. Bebek ölümlerinde en fazla olan ölüm şekli boğulmalardır. Bebek ölümlerinde yatak düzeni düz olmalıdır. Yatak belirli sertlikte olmalıdır. Bebeğin başının altına yastık koyulursa boyun katlanacak ve bebeğin nefesin alması zorlanacaktır. Bu yüzden bebeği düz bir yerde sırt üstü şekilde yatırmaya gerekir. Bebeğin uyuyacağı odanın, yatağın temiz olması gerekir. Temizlik denildiğinde kullanılan deterjan, çarşaf akla gelmemelidir. İlk akla gelmesi gereken bebeğin uyuduğu ortamdaki sadeliktir. Yatağında yastık, oyuncak, yorgan, battaniye gibi şeylerin olmamasıdır. Bebeğin üşümemesi için tulum giyindirmek bebek için daha rahatlatıcı olacaktır. Bebeğin kaldığı odanın sıcaklığı 22 derece olmalıdır. 25 derece ve üstü sıcaklıklar bebeğin uyumasını engelleyecek ve ani bebek ölüm sıklığını arttıracaktır. Bebek 0-1 yaş döneminde ebeveyni ile aynı odada yatmalıdır. Bebeği havalandırma önü, pencere önü ya da ceyran yapacak alanda yatırılmamalıdır. Bebeklerde yan yatırma pozisyonu önerilmemektedir. Bebek yan yattığında dönüp yüz üstü pozisyona gelmesi kolay olacaktır. Buda bebeklerde ani ölüm riskini arttırmaktadır.
