Gelişimsel bir bozukluk olan otizm nedir ebeveynler tarafından merak edilen konulardan birisidir. Hayat boyu sürmekle birlikte genellikle ilk 3 yaşta başlamaktadır. Erken tanı koyulması bu bireylerin yaşama kazandırılması açısından çok önemlidir. Etrafla sözel iletişim kurma becerisi olmayan ve uygun bir ilişki kuramayan bu kişiler rehabilitasyon ile birlikte ilerleme kaydedebilir. Sebebi kesin şekilde bilinmemekte olan otizme erkeklerde daha fazla rastlanıldığı görülmektedir. Basit birtakım testler ile erkenden tanı koymak mümkün olan rahatsızlıkta zeka geriliği görülür. Yüzde 70 oranında zeka geriliği olduğu görülmektedir fakat araştırmalar sonucunda yüzde 10’luk bir kesimin üstün zekaya sahiptir. Yani zeka geriliği şart olmayıp tam tersine bu bireyler üstün zeka ve yeteneklere sahip olabilmektedir. Otizm tek başına bulunabilir fakat yanı sıra dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna da rastlanabilir. Çeşitli duygu durum bozuklukları ve epilepsi ile de karşılaşılabilir. Her birey kendine özgü şekilde rahatsızlığa sahip olmakla birlikte bu nedenle farklı görünümlerde bulunur. En doğru tanı ve tedavi için mutlaka uzman bir psikolog eşliğinde karar verilmesi gerekir.
Otizm Belirtileri Nelerdir?
Otizm tanısı koyabilmek için çeşitli testler yapılmaktadır. Belirtilen bazı maddeler bulunmakla birlikte bazılarına rastlanmayabilir. Fakat en az 6 adet olmak üzere kişinin bu belirtilerden taşıyor olması tanı koyabilmek adına gereklidir. Otizm belirtileri arasında en sık rastlananlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir;
- İsmi ile seslenince tepki vermeme
- Göz teması kuramama veya kısıtlı kurma
- Aşırı hareketlilik veya hareketsizlik
- Çevre ile hiç ilgilenmeme
- Konuşmada gecikme
- Sarılma ve öpme gibi fiziksel temaslardan hoşlanmama
- İnsanlarla iletişim kuruyor olmaktansa cansız varlıklar ile ilgilenme
- Akranlar ile diyalog kuramama
- Kendini izole etme
- Belirli kelimeleri tekrar etme
- Konuşmak iletişim aracı olarak kullanılmaz
- İlgisiz gülme ve kıkırdama
- Uygun olmaya cümleler kurmak
- Düzen takıntıları bulunmakla birlikte rutinlerinin bozulmasından hoşlanmazlar
- Tekrarlayan el çırpma, kendi etrafında dönme ve zıplama gibi hareketler yapma
- Tehlikeye duyarsızlık
- Sürekli aynı oyunları oynama
- Sosyal ortamlarda korku ve kaygı yaşama
- Acıya duyarlı olmamak
Otizm Tedavisi Nasıl Olur?
Otizmli bireylerde tedavi kişinin sosyal ve bireysel yeteneklerini ileri taşımak üzerine yapılmaktadır. Otizm tedavisi için özel eğitim gerekmekle birlikte terapi alınması da şarttır. Bu çocuklar diğerlerinden farklı olmakla birlikte anlamak, anlaşılmak ve iletişim kurma yolları da oldukça ayrıdır. Bu nedenle ailenin de bu konuda eğitim ve terapi alarak adım atması gerekmektedir. Bu konuda ailelere destek vermek için kurulmuş olan yasal sivil toplum kuruluşları da yer almaktadır. Sosyal iletişim becerilerini geliştiren aktivitelerin kazandırılması için doğru eğitim ve terapi hayati öneme sahiptir. Yetişkin bireylerde ise uygun seviyede eğitim neticesinde kendi kendine yaşayabilir niteliğe sahip olmaktadır. Üstün zekalı otizmli bireyler ise müzik ve resim gibi konularda ileri seviye yeteneklere sahip olsalar da sosyal anlamda çok sınırlı becerilere sahiptirler. Bu nedenle yardım almaları büyük önem taşımaktadır.
