Otokastrasyon, psikolojide, bireyin kendi cinsel organlarına kasıtlı olarak zarar verme veya tamamen kesme davranışını ifade eder. Bu davranış genellikle ağır psikolojik rahatsızlıkların, ağır psikozların, şizofreninin veya ciddi cinsel kimlik bozukluklarının belirtisi olabilir. Otokastrasyon, bireyin cinsel organlarını işlevsiz hale getirmesi veya tamamen yok etmesi şeklinde görülebilir ve bu durum genellikle ciddi duygusal acılar ve bilinçdışı çatışmalarla ilişkilidir.
OTOKASTRASYON Örnekleri
Kendi Cinsel Organlarını Kesme: Kişinin, kendine ait cinsel organları kesme girişiminde bulunması. Bu, penisin, testislerin, vulvanın veya diğer genital bölgelerin kesilmesi veya çıkarılması şeklinde olabilir.
Kendine Yanık Uygulama: Cinsel organlara sıcak su, ateş veya kimyasal maddelerle yanıklar uygulama. Bu, kişinin cinsel kimliği veya arzuları ile ilgili yoğun suçluluk duyguları nedeniyle olabilir.
Kendine Zarar Verme: Bireyin içsel acılarını hafifletmek için kendine fiziksel zarar verme, örneğin kesme veya yakma gibi davranışlar.
Kendi Kendine Dikiş Atma: Kişinin cinsel organlarını dikmeye çalışması, cinsel organlarının işlevselliğini engellemek amacıyla dikiş atması.
OTOKASTRASYON NEDENLERİ VE PSİKOLOJİK TEMELLERİ
Cinsel Kimlik Çatışmaları: Bireyin cinsel kimliği ile ilgili yoğun çatışmalar yaşaması. Örneğin, trans bireylerin cinsel organlarına yönelik yoğun bir rahatsızlık ve reddetme duygusu hissetmeleri.
Şiddetli Psikoz: Şizofreni gibi ağır psikiyatrik rahatsızlıklar, kişinin kendi bedenine zarar vermesine yol açabilir. Bu durumda birey, halüsinasyonlar veya delüzyonlar etkisi altında olabilir.
Dini veya Mistik İnançlar: Kimi zaman bireyler, dini veya mistik inançları doğrultusunda kendilerini “arınma” veya “cezalandırma” amacıyla cinsel organlarına zarar verebilirler.
Travma ve İstismar: Geçmişte cinsel istismar veya travma yaşamış bireylerde, bu tür davranışlar travmanın bir sonucu olarak ortaya çıkabilir.
Psikodinamik Kuram
Psikodinamik kuram, otokastrasyonu bireyin bilinçdışı düzeyde yaşadığı yoğun suçluluk duygularının, cinsel kimlik çatışmalarının veya travmatik deneyimlerin dışavurumu olarak açıklar. Freud’un psikanalitik kuramına göre otokastrasyon, Oedipus kompleksi ve cinsel gelişim evreleriyle ilişkili olarak değerlendirilebilir. Oedipus kompleksi, çocuğun karşı cinsten ebeveynine yönelik bilinçdışı cinsel arzular geliştirdiği ve aynı cinsten ebeveyne karşı kıskançlık ve rekabet duyguları beslediği bir dönemi ifade eder. Bu dönemde yaşanan çatışmalar ve çözülme biçimi, bireyin cinsel kimliği ve gelecekteki davranışları üzerinde derin etkiler bırakabilir. Otokastrasyon, bu çatışmaların çözülmediği veya yoğunlaştığı durumlarda ortaya çıkabilir.
Otokastrasyon ve Eyleme Vurma Arasındaki İlişki Otokastrasyon ve eyleme vurma, psikodinamik kuram çerçevesinde benzer bilinçdışı süreçlerin dışavurumu olarak görülebilir. Her iki davranış da bireyin içsel çatışmalarını ve duygusal acılarını dışa vurma yollarıdır. Otokastrasyon, cinsel kimlik ve cinsel suçluluk duyguları ile daha yakından ilişkiliyken, eyleme vurma daha geniş bir yelpazedeki bilinçdışı çatışmaları ifade edebilir. Otokastrasyon, eyleme vurmanın bir alt türü olarak değerlendirilebilir. Birey, bilinçdışı düzeyde yaşadığı yoğun cinsel suçluluk veya kimlik çatışmalarını eyleme vurma yoluyla dışa vurur ve bu durum otokastrasyon şeklinde kendini gösterebilir. Her iki davranış da bireyin içsel çatışmalarını bilinçdışı düzeyde çözme çabasının bir parçası olarak görülebilir.
TERAPİ:
Psikanalitik Terapi Bilinçdışı Çatışmaların Keşfi: Bireyin bilinçdışı arzularını, korkularını ve çatışmalarını keşfetmek.
Savunma Mekanizmalarının İncelenmesi: Bireyin kendini savunma yollarının farkına varmasını sağlamak ve bunları sağlıklı yollarla değiştirmek.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) Düşünce Kalıplarının Değiştirilmesi: Zararlı düşünce kalıplarını tanıma ve daha sağlıklı düşünceler geliştirme. Davranışsal Müdahaleler: Kendine zarar verici davranışları değiştirmeye yönelik pratik stratejiler geliştirme.
Dialektik Davranış Terapisi (DBT) Duygusal Düzenleme: Yoğun duygusal tepkileri yönetmeyi öğrenmek. Distres Toleransı ve Araçları: Zor durumlarla başa çıkma stratejilerini geliştirmek. Kabul ve Değişim Stratejileri: Bireyin kendini kabul etmesi ve aynı zamanda değişim için adımlar atmasını sağlamak.
Travma Odaklı Terapi EMDR (Göz Hareketleri ile Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme): Travmanın işlenmesi ve yeniden yapılandırılması. Travma İşleme: Geçmiş travmaların etkilerini azaltmak. Güvenli Alan Yaratma: Bireyin kendini güvende hissettiği bir terapötik ortam sağlanması.
Sema Nur Yorulmaz
Nisa Nur Gövcecik
