Şiddet; baskı, güç ve zorlama yoluyla bedensel ya da ruhsal zarara neden olan kasıtlı eylem ve tutumların tümüdür. Eyleme göre bu kavram; fiziksel şiddet, cinsel şiddet, ekonomik şiddet, duygusal şiddet ve siber şiddet olarak sınıflandırılır. Şiddet toplumdan topluma değişen bir olgu olsa da her kişi ya da grup için aynı yıkıcı etkileri bırakır. Örneklendirecek olursak; Türkiye’de aynı pozisyonda ve çalışma sistemine sahip olan bir kadın ve erkek aynı maaş düzeyine erişemez. Türkiye ataerkil bir toplum yapısına sahip olduğundan, erkek bireyin yaptığı iş daha değerli gözükür. Bu durum ekonomik şiddeti açıklayan bir örnektir. Diğer yandan Mısır’da kadınların %91’i kadın sünnetine maruz kalmaktadır. Bu vahşi eylem cinsel ve psikolojik şiddeti özetler.
Sapkınlık
Bir toplumun geleneksel norm ve standartlarından ayrılan sosyal davranış bütünüdür. Özellikle cinsel anlamda rol oynayan bu kavram, yine de sadece cinselliğe indirgenemez. Sapkınlık ahlaki ve toplumsal açıdan ayıp, yasak, günah olan her şeydir. Ahlaki kuralları toplum belirlediğinden, sapkınlığın tanımı ülkeden ülkeye göre değişir. Örneğin Türkiye’de evlilik dışı cinsel birliktelik/yaşam ahlaki açıdan yanlıştır ve sapkınlık olarak değerlendirilebilir. Diğer yandan eşcinsellik çoğu ülkede sapkın bir eylem olarak değerlendirilebilir fakat Singapur‘da eşcinsellik doğal bir durumdur. Son olarak suç; hukuk düzeni tarafından yapılması yasaklanmış, yapıldığında da devlet tarafından ceza yaptırımları içeren bir kavramdır. Şiddet uygulamak, öldürmek, çalmak, taciz, tecavüz gibi eylemler bu kapsamdadır. Peki tüm suçlar şiddet içerir mi? Bu sorunun cevabı değişkendir. Birine tecavüz etmek hem cinsel şiddet hem de yasalar gereği suçtur. Fakat kaçakçılık?(sigara alkol) Bu eylem bir suç olmasına rağmen şiddet içermez. Diğer bir bakış açısı tüm şiddetler suç mudur? Herhangi bir birey ya da gruptan gördüğümüz cinsel, fiziksel, ekonomik ya da siber şiddetin hukuk tanımında belirli cezaları vardır. Fakat aile içi çatışma konusunu ele alalım ve bir aile bireyinin sizi aşağıladığını ve psikolojik açıdan kötü hissettirdiğini düşünelim. Bu eylem hukuk tanımında ceza gerektirmez. Çünkü suça dayalı bir eylem değildir. Bu durumda şiddet içeren tüm eylemlerin suç olmadığını söyleyebiliriz.
Tüm sapkınlıklar suç mudur?
Ensest ilişkiler ya da pedofili sapkınlıktır. Aynı zamanda suçtur. Peki ya sigara içmek? Sigara içmek bir sapkınlıktır fakat suç değildir. Sonuç olarak bazı eylemler suç olsa da tüm sapkınlıkları suç olarak değerlendiremeyiz. Suç kavramı toplumlar üzerinde derin etkiler bırakan ve maddi-manevi sonuçlar doğuran birtakım eylemlerdir. Bu çalışmada maddi-manevi faktörleri içinde bulunduran bir vaka inceleyeceğiz.
İnceleyeceğim dava, tüm Türkiye’nin izlediği bir kayıp programında ortaya çıktı. Kurban Gazi Akbıyık(52), 18 Ocak’tan itibaren 10 gün boyunca kayıp olarak arandı. Kaybolmasından 10 gün sonra polise başvuruldu ve kurban Gazi Akbıyık’ın kardeşleri Müge Anlı programına konuk oldu. Kardeşleri 52 yaşındaki adamın kaybolması ile ilgili dini nikahlı eşi Kıymet Albayrak’ı sorumlu tuttular. Bu sebeple Müge Anlı bildiklerini anlatması için Kıymet Albayrak’ı programa davet etti. Programa kızları ile katılan Kıymet Albayrak, Gazi Akbıyık’ı öldürdüğünü itiraf etti. Cinayetin arkasındaki acı gerçekler bu itiraftan sonra ortaya çıktı. Annesi konuşurken araya giren Gizem Akbıyık(17) babasını kendisinin öldürdüğünü itiraf etti. Kıymet Albayrak, Gizem küçük olduğu için cinayeti üstlenmek istese de Gizem Akbıyık, ”Annem için değer” diyerek araya girdi. Gerçekleri şöyle anlattı: “Babam eve yine alkollü geldi. Annemle kavga etmeye başladılar. Anneme bir senet imzalatmak istedi fakat annem kabul etmeyince silah çekti. Araya girdim, ne olduğunu anlamadan silah patladı ve babam öldü. Annemi korumak için babamı öldürmek zorunda kaldım. Aynı programa Gazi Akbıyık’ın eski eşi de katıldı ve bildiklerini anlattı. Eski eş: “Beni çırılçıplak soyup boynuma ip geçirip dövdü. Boynumda halatla çırılçıplak arabaya bindirip bir evin bodrumuna götürdü ve orada işkenceye devam etti. Dinlenip beni yeniden dövdü. Ben ve bütün ailem o adamdan kurtulmak için şehir değiştirdik”. Eski eş kurbanla ilgili eziyeti dile getirirken, büyük kızı Gizem babasını öldürmezse annesinin öleceğini söyledi ve bu durumda kardeşine ve kendisine bakacak kimse kalmayacağını dile getirdi. Anne Kıymet Albayrak, genç kız Gizem Akbıyık, kurban öldükten sonra cesetten kurtulmak amacıyla evlerinin arka tarafında ekmek pişirilen alanda cesedi sabaha kadar yaktılar. Halk tarafından nefsi müdafaa sayılan bu cinayetin, hukuk üzerine göre cezası hapistir. Yargılandıkları mahkemede genç kız Gizem Akbıyık ceza almadı fakat anne Kıymet Albayrak kasten adam öldürmek suçundan 16 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırıldı. İncelediğimiz vaka ilginçliği yanı sıra, maddi-manevi belirli sonuçlar içerir. Her vaka gibi katil, katilin çevresi, kurban, kurbanın çevresi ile bağlantılı olumsuz izler bırakır. Bu davada kurban suçludur ve çevresine manevi zararlar vermiştir. Öncelikle kurban kızını “katil evlat” konumuna düşürmüştür. Bu durum kızında hayatı boyunca unutamayacağı psikolojik travmalar yaratmıştır. Bunun yanı sıra kurban, kızını anne ve baba seçimine sürüklemiştir. Ne yazık ki genç kız annesini seçmiştir ve bu durum onu babasının katili haline getirmiştir. Bunun yanı sıra genç kız, eğitim hayatı dahil tüm eylemlerinde sadece annesinden yardım almıştır. Maddi ve manevi açıdan babasından ilgi görmeyen kız, hayatı boyunca ilgi ve sevgiye muhtaç kalmıştır. Olaya anne Kıymet Albayrak açısından bakarsak, öncelikle Kıymet kocasıyla resmi nikahlı bile değildir. Bu durum, onun bir kadın olarak sevgi ve saygı görmediğinin en büyük örneğidir. Kurban Gazi Akbıyık’ın ailesinin olduğu eve kızları yaşında kişilerle gelmesi, karısına sadakatsizlik etmesi, karısı ve kızlarının açısından manevi bir kayıptır. Kurban Gazi Akbıyık çevresinde şiddetsel tavırlarıyla bilinen, belirli bir mesleği olmayan, alkol kullanan ve aile hayatına önem vermeyen biridir. Eski eşi söz konusu olursa; kendisine şiddet uygulamış, eziyet etmiş ve eşinin ailesini de psikolojik açıdan korkutmuştur. Yalnızca kendi ailesine değil, çevresine de fiziksel ve psikolojik açıdan zarar veren kurban, manevi kayıplara sebep olmuştur. Davanın maddi boyutuna dönecek olursak, anne ceza aldıktan sonra iki genç kız devlet korumasına alınmıştır. İki genç kızın ihtiyaçları devlet tarafından sağlanmıştır. Böylece aile maddi kayba uğramıştır. Ayrıca kurban, yaptıklarından dolayı kızlarını psikolojik hizmet almak durumunda bırakmıştır. Bu manevi kayıp da başka bir maddi kayba sebep olmuştur.
Özetle vaka, maddi-manevi yıkıcı sebeplere yol açmıştır. Kurbanın ailesine ve çevresine uyguladığı psikolojik baskı ve eylemler, ağır hasarlar ve ölümle sonuçlanmıştır. Şiddet başka bir şiddeti doğurmuş ve suç devreye girmiştir. Bu kavramları benzerlik açısından zincirle örneklendirebiliriz. Şiddet başka bir şiddeti, başka bir şiddet, suçu, suç cezayı takip etmiştir. Bu kötü eylemler bir zincir gibi birbirini var eder. Böylece maddi-manevi olumsuz sonuçlar ortaya çıkar.
