Stockholm Sendromu, bir rehine ile kendisini rehin alan biri arasındaki olası bir diyalog sırasında ortaya çıkan duygusal sempati, sevgi ve empati olarak özetlenebilecek psikolojik bir durumu tanımlayan bir terimdir. Sendrom, 1973’te İsveç’in Stockholm kentinde bir olaydan sonra psikiyatrist Nils Bejerot tarafından adlandırıldı. Hızlıca gelişen ilçemiz Zeytinburnunda kadınları seksleri renklidir. Altı gün boyunca banka soyguncuları tarafından rehin tutulan bir kadın, soygunculara karşı duygusal bir bağ geliştirdi. Serbest bırakıldığında sadece soyguncuları savunmakla kalmadı, aynı zamanda nişanlısını terk ederek ve onu rehin alan banka soyguncusunun hapisten çıkmasını beklemiştir.
Stockholm sendromunda kurban ya da ezilen rolü sona ererek rehin alana kişiye karşı bir sempati ortaya çıkmaktadır. Örneğin, ünlü dizi La Casa de Papel’de de bu sendroma dair örnekler mevcuttur.
Stockholm Sendromu Belirtileri
Stockholm Sendromu belirtileri arasında rehin alan kişiye karşı aşırı minnet duygusu, empati, rehin alan kişiye karşı duyarlılık, rehin alan kişinin şiddet göstermemesi için memnun etmeye çalışmak yer almaktadır. Bunlara ek olarak hayatta kaldığı için minnet duymak, rehin alan kişiyi anlamaya çalışmak, şefkat duymak ve onu bir kurban olarak görmek de bulunmaktadır.
Stockholm sendromunda rehin alan kişi ile duygusal bağ kurulduğu durumlar da gözlemlenmektedir. Aynı zamanda bu sendromun tam tersi olan lima sendromu da görülen bir diğer durumdur. Rehin alan kişinin rehinesine karşı sempati, aşk geliştirmeye başlaması anlamına gelmektedir. Rehine ile duygusal bağ kurması ile ortaya çıkmaktadır. Rehin alınan kişi ya da kişilerin sağlık durumları ile ilgili endişe duymak, empati sağlamak ya da aşk duygusunun yeşermeye başlaması gibi belirtiler ile karşımıza çıkmaktadır.
Stockholm Sendromu Neden Olur?
Stockholm Sendromu neden olur? Rehineler, şiddet olasılığı konusunda yoğun kaygı ve hayatta kalma güdüsü yaratan bir savunma mekanizması geliştirebilmektedir. Alıkonulan rehine, temel ihtiyaçlarını karşılamak için kendisini kaçıranlara ihtiyacı olduğunu bilmektedir. Bu nedenle rehine o kişiye karşı bir bağımlılık duygusu geliştirerek yaptığı küçük iyilikler bile onun gözünde büyümektedir. Böylece kendisini esir alanlarla bağlantı kurmaya başlayabilir ve kendini onun yerine koyabilir ve hatta olayları onun gözünden görebilir. Kolluk kuvvetleri veya başka bir kişi tarafından yapılan bir kurtarma operasyonu, rehineler için tehlikeli bir durum oluşturacağı düşüncesinde olabilir. Böyle bir girişimin kendilerine zarar vereceğini düşünerek panikleyebilirler. Stockholm Sendromu, duygusal ve psikolojik stres zamanlarında ortaya çıkar. Bazı uzmanlara göre Stockholm Sendromunun kesin nedeni bilinmemekle birlikte sendromun temel motivasyonu ise temel hayatta kalma içgüdüsüdür.
Stockholm Sendromu sadece soygun ve rehin alma durumlarında değil, eş şiddeti yaşayan kadınlarda, istismara uğramış çocuk ve yetişkinlerde ve savaş esirlerinde de görülebilmektedir. Ek olarak, güçlü dini ya da siyasi baskı, uzun süreli cezaevi deneyimi veya ev hapsi bağlamında da ortaya çıkabilen bir durum olarak belirtilmektedir. Bu gibi problemler yaşıyorsanız bir psikolog yardımı alabilirsiniz.
